بازار گردشگری سلامت ایران مدت‌هاست به‌عنوان بازاری پرسود توسط واسطه‌ها و دلالان دست‌به‌دست می‌شود. بازاری که بیشترین مشتریان آن را گردشگرانی از کشورهای همسایه به دلایل آنچه خدمات حرفه‌ای و تخصصی پزشکی یا هزینه پایین درمان خوانده می‌شود تشکیل می‌دهند؛ بازاری چندوجهی که در ظاهر، یک سر آن به سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و سر دیگر آن به سازمان‌ها و ارگان‌های متولی در حوزه درمان و پزشکی می‌رسد. این در حالی است که شاخه گردشگری تحت عنوان سلامت، داﻣﻨﻪای ﺑﺴﯿﺎر ﮔﺴﺘﺮده را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮد.
بر اساس تعریف سازمان جهانی جهانگردی از گردشگری سلامت، به نظر می‌رسد «گردشگری پزشکی» تنها بخشی از این بازار را تحت پوشش خود دارد چرا که دو بخش «گردشگری تندرستی» با هدف پیشگیری و «گردشگری طبیعت درمانی» به‌منظور گذران دوران بیماری با بهره‌مندی از جاذبه‌های طبیعی شامل چشمه‌های آب گرم، دریاچه نمک، شن درمانی، لجن درمانی، ماساژ طبی و همچنین محیط‌زیست زیبا، پاک و آرام به‌منظور بهبود بیماری‌های مختلف، اضلاع دیگر این حوزه را در برمی‌گیرد؛ در این میان نمی‌توان از ظرفیت‌های ورزشی دریایی، خشکی و کویر با هدف توجه به سلامت روح و روان به‌عنوان بخش دیگری از گردشگری سلامت غافل ماند.
بنابراین کشورهایی به سهم واقعی خود از این بازار رقابتی دست پیدا خواهند کرد که هم از ظرفیت‌های طبیعی بکر و متنوع و هم از توان علمی و تخصصی و به‌صرفه از نظر اقتصادی در حوزه پزشکی برخوردار باشند. در این میان، ایران در مقایسه با کشورهای همسایه و در خاورمیانه به‌عنوان کشوری چهار فصل هم از ظرفیت‌های طبیعی منحصربه‌فرد در حوزه درمان برخوردار است و هم توانسته توان علمی خود را در حوزه پزشکی برای ارائه در بازارهای جهانی ارتقا دهد. ولی متأسفانه با وجود کیفیت بالای خدمات درمانی و قیمت ارزان، به دلیل آنچه «چالش نبود مدیریت یکپارچه» نام گرفته است، نتوانسته آنچنان که باید از فرصت پیش رو، بهره‌برداری لازم را داشته باشد.
بنابراین ضروری به نظر می‌رسد مجموعه‌ای متشکل از همه سازمان‌ها و نهادهای فعال در حوزه گردشگری، پزشکی و ورزش به‌عنوان متولی اصلی ساماندهی گردشگری سلامت در کشور و در قالب مدیریت یکپارچه ابتکار عمل را به‌دست بگیرد؛ موضوعی که از دید مسئولان گردشگری کشور مغفول نمانده و در همین راستا «شورای راهبری گردشگری سلامت کشور» با حضور صاحب‌نظرانی از سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، وزارت امور خارجه، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، اتاق بازرگانی ایران و سازمان نظام پزشکی برای تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در این حوزه تشکیل و تاکنون جلسات متعددی را برای ساماندهی گردشگری سلامت به نتیجه رسانده‌اند.
این شورا در گام جدی خود به دنبال برسی طرح «سامانه جامع گردشگری سلامت» در کشور است تا هر گونه فعالیت در حوزه گردشگری سلامت در قالب این سامانه و در راستای حذف دلالان و واسطه‌ها از این بازار رقابتی انجام شود.
به این ترتیب، شاید بتوان امیدوار بود که در سایه همراهی و همکاری اعضای این شورا، تبلیغات و بازاریابی مناسب ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های کشور انجام، و استانداردهای این حوزه تدوین و نظارت لازم بر فعالیت مجریان گردشگری سلامت در کشور از سوی دستگاه‌های نظارت انجام شود و ایران بتواند جایگاه واقعی خود در زمینه گردشگری سلامت را بیابد.
*کارشناس اطلاع‌رسانی معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری
انتهای پیام /*
